. Pod znakiem zapytania staje więc wartość antybur- żuazyjnego buntu, który niósł z sobą ekspresjonizm i który jako ideowe posłanie zwykło się przypisywać mu w historiach kina. Z drugiej jednak strony trudno uznać za „bliższe życia” pasjonujące Brechta przez krótki czas pomysły, jak sfilmowanie „Przemiany” Kafki czy realizacja filmu o Macie Hari z Valeskq Gert w roli głównej. Bezspornym faktem pozostaje, że w życiu i twórczości poety drugą połowę lat dwudziestych określają trzy momenty: ideowy rozwój Brechta jako marksisty; zafascynowanie epickim teatrem i próba sformułowania jego teorii; wielki sukces scenicznej „Opery za trzy grosze”, który awansuje młodego autora do czołówki postępowych twórców międzywojennych Niemiec. Wszystko to decyduje nie tylko o nowym, rewolucyjnym etapie w poglądach i karierze pisarza, ale i o przebiegu kolejnego zetknięcia Brechta z filmem. Film zaś z kolei przeżywa swoją własną rewolucję: dźwiękową. To ważkie stwierdzenie cytuję za niezwykle interesującym studium Wolfganga Gerscha „Film bei Brecht” (Film według Brechta, 1975), które ukazało się nakładem berlińskiego Henschelverlag. Dzięki źródłowemu charakterowi tej pracy możemy casus „Brecht i film” oświetlić znacznie bardziej obiektywnie, niż to zrobił np. Martin Walsh w eseju „Brecht and the Film” na łamach „Sight and Sound” (Autumn 1974).
